Kryeministri Dimitar Kovaçevski, së bashku me ministren e Kulturës, Bisera Kostadinovska Stojçevska, sot vizituan shkollën e vjetër “Dimitar Vllahov” në fshatin Lubojno të Prespës. Kryeministri, gjatë vizitës, njoftoi se kjo shkollë do të rindërtohet dhe rivitalizohet në Qendër për promovimin e gjuhës maqedonase.
“Ministria e Kulturës tanimë ka filluar veprimet për rindërtimin dhe rivitalizimin e objektit të shkollës së vjetër, këtu në Lubojno dhe përshtatjen e saj në Qendër për promovimin e gjuhës maqedonase. Për kujdesin e këtyre objekteve, që janë pjesë e trashëgimisë sonë gjuhësore dhe kulturore, dërgojmë mesazhin se kjo Qeveri u përcaktua për të mbrojtur dhe afirmuar gjuhën maqedonase në vend dhe në botë. Dhe ne vazhdojmë në atë drejtim, duke mbrojtur dhe afirmuar identitetin tonë të veçantë kombëtar maqedonas”, tha Kryeministri Kovaçevski gjatë vizitës së shkollës në Lubojno.
Duke folur për arritjet e Qeverisë, Kryeministri Kovaçevski theksoi rëndësinë e gjuhës maqedonase në korniza globale, duke renditur marrëveshjen FRONTEX, të nënshkruar në gjuhën maqedonase, si dhe zyrtarizimin e gjuhës maqedonase në OKB dhe BE.
“Në këtë zonë të Prespës, kur e nënshkruam marrëveshjen me të cilën siguruam anëtarësimin në NATO, me të cilën siguruam edhe kufijtë territorial të atdheut tonë, u zotuam për mbrojtjen e tërësishme të gjuhës maqedonase dhe identitetit tonë të veçantë maqedonas. Dhe sot është e qartë për të gjithë se po e përmbushim premtimin tonë.
Si Qeveri vazhdojmë në mënyrë aktive me përkushtimin për trashëgiminë tonë historike dhe kulturore, e cila na definon dhe na përcakton si komb dhe si shtet”, tha Kryeministri Kovaçevski.
Ministrja e Kulturës, Bisera Kostadinovska Stojçevska, në këtë ngjarje theksoi se nuk e kanë harruar shkollën e vjetër të Prespës, e cila, siç tha, për herë të parë filloi mësimin në gjuhën maqedonase më 15 nëntor 1944.
“Qeveria, Ministria e Kulturës dhe Instituti dhe Muzeu i Manastirit i kanë dhënë detyrë vetes – ta ringjallin objektin me tapi numër 55 për nder të aktorëve maqedonas dhe në kujtim të të gjithë punëtorëve të arsimit. Të bëhet vendtakim i gjuhëtarëve, pedagogëve, arsimtarëve dhe profesorëve të gjuhës maqedonase. Le të mbetet monument për brezat pas nesh që themelet e këtij objekti janë në fakt themelet historike të arsimit në gjuhën amtare maqedonase, shtylla e identitetit tonë”, tha ministrja e Kulturës, Bisera Kostadinovska Stojçevska.
Qeveria në mbledhjen e 119-të vendosi që shkolla e vjetër “Dimitar Vlahov” në fshatin Lubojno të rivitalizohet në qendër për promovimin e gjuhës maqedonase.
Objekti i shkollës së vjetër “Dimitar Vlahov” në fshatin Lubojno është ndërtuar në vitin 1907 në vendin ku prej vitit 1882 ka funksionuar një objekt i vjetër për këtë qëllim. Sipas veçorive të jashtëzakonshme arkitekturore, kjo ndërtesë monumentale ka fasada të dekoruara në stil neoklasik me anën ballore veçanërisht të theksuar, e cila në pjesën e çatisë ka një timpan të dekoruar mjaft. U ndërtua në një sistem masiv, me bodrum, përdhes dhe katin e parë, të ndarë në tetë hapësira. Megjithëse ndërtesa pësoi një zjarr në fund të shekullit të 20-të, pamja e jashtme, monumentaliteti dhe elementët strukturorë bazë janë ruajtur. Përveç veçorive të jashtëzakonshme arkitekturore, shkolla e vjetër "Dimitar Vlahov" ka vlera të jashtëzakonshme shoqërore dhe historike me shenjë nacionale. Gjegjësisht, në periudhën e pas Luftës së Dytë Botërore, në këtë shkollë filloi mësimi i gjuhës maqedonase dhe është shkolla e dytë, pas Podvisit, ku praktikohet mësimi i gjuhës maqedonase. Kjo ndërtesë nuk mbrohet si pronë e veçantë, por është në gjendje mbrojtjeje që nga viti 2020, si pjesë e kompleksit monumental të fshatit Ljubojno. Bartës i së drejtës pronësore të objektit është Republika e Maqedonisë së Veriut.
Me përgatitjen e dokumentacionit adekuat urbanistik-arkitektonik do të mundësohet rikonstruksioni i plotë i tij, në kuptimin e objektit për qëllim të institucionit arsimor dhe shkencor – Qendër për promovimin e gjuhës maqedonase. Domethënë do të rregullohet mënyra e shfrytëzimit të hapësirës, si dhe kushtet për ndërtimin e objekteve, do të zbatohet dokumentacioni i vlefshëm planor “Akti i përgjithshëm për fshatin Lubojno”, në fshatin Lubojno, Komuna e Resnjës.
Ministria e Kulturës, në kuadër të Programit Vjetor për financimin e objekteve me interes kombëtar në kulturë për vitin 2022, financoi projektin Përgatitja e dokumentacionit urbanistik-arkitektonik për objektin e shkollës së vjetër “Dimitar Vlahov” në fshatin Lubojno të shek. shumë prej 163.000 denarë.
Deklaratë e Kryeministrit Dimitar Kovaçevski me rastin e rindërtimit dhe rivitalizimit të shkollës së vjetër “Dimitar Vlahov” në fshatin Lubojno-Prespë.
Të nderuar qytetarë,
Fillimisht, ju falënderoj që jeni sot këtu së bashku në fshatin Lubojno,
Faleminderit për praninë tuaj në këtë ditë të madhe për ne, për trashëgiminë tonë kulturore, për gjuhën maqedonase. Kjo shkollë e vjetër “Dimitar Vlahov” në fshatin Lubojno ku jemi tani do të jetë qendër për promovimin e gjuhës maqedonase.
Do të përdor fjalët e të madhit Koneski dhe do të them “Përderisa e ruajmë, e ushqejmë, e kultivojmë, e shohim gjuhën tonë maqedonase, do të mund të konsiderojmë se e kemi edhe atdheun. Si një shtëpi, , si një vatër."
Këtë e dinin mësuesit maqedonas të cilët shkolluan një numër gjeneratash në gjuhën maqedonase, gjuhën e tyre amtare.
E dimë edhe ne sot.
Andaj jemi këtu.
Qeveria e ka marrë vendimin dhe Ministria e Kulturës tashmë ka filluar aksionet për rindërtimin dhe rivitalizimin e objektit të shkollës së vjetër këtu në Lubojno dhe përshtatjen e saj në Qendër për promovimin e gjuhës maqedonase.
Duke u kujdesur për këto objekte, të cilat janë pjesë e trashëgimisë sonë gjuhësore dhe kulturore, po dërgojmë mesazhin se kjo Qeveri është e vendosur të mbrojë dhe afirmojë gjuhën maqedonase në vend dhe në botë.
Dhe ne vazhdojmë në atë drejtim, duke mbrojtur dhe afirmuar identitetin tonë të veçantë nacional maqedonas.
Sot, në deklaratat zyrtare të liderëve evropianë dhe përfaqësuesve të bashkësisë ndërkombëtare, termi "gjuhë maqedonase" përdoret qartë dhe me zë të lartë.
Gjuha maqedonase është e përfaqësuar në mënyrë të barabartë, së bashku me të gjitha gjuhët e tjera evropiane, në Bashkimin Evropian, pas zyrtarizimit të saj në Kombet e Bashkuara.
Dëshmia e parë për këtë është marrëveshja me FRONTEX në gjuhën maqedonase.
Dhe i gjithë legjislacioni evropian tashmë po përgatitet të përkthehet në gjuhën maqedonase.
Në këtë rajon të Prespës, kur nënshkruam marrëveshjen me të cilën siguruam se do të bëheshim anëtar i NATO-s, duke siguruar kështu kufijtë territorialë të atdheut tonë, u angazhuam për mbrojtjen e plotë të gjuhës maqedonase dhe identitetit tonë të veçantë maqedonas.
Dhe sot është e qartë për të gjithë se ne po e përmbushim premtimin tonë.
Si Qeveri, ne vazhdojmë në mënyrë aktive përkushtimin tonë për trashëgiminë tonë historike dhe kulturore që na përcakton dhe na përcakton si popull dhe si vend.
Nga Lubojno i Prespës, sot shkojmë në fshatin Kurbinovo të Resnjës, ku ndodhet një nga monumentet më të rëndësishme të kulturës, kisha e manastirit “Shën. Gjorgi”, i njohur për pikturën murale më të vjetër të ruajtur dhe një shembull i jashtëzakonshëm i artit bizantin nga fundi i shekullit të 12-të. Aty janë realizuar disa projekte mbrojtëse dhe konservuese, me të cilat po bëhen përpjekje aktive për ruajtjen e këtij thesari të madh kulturor tonën.
Kisha “Shën. Gjorgi” në Kurbinovë tashmë është futur në listën tentative të UNESCO-s, që është hapi i parë në procesin e futjes së një prone në Listën e Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s.
Fillova me fjalët e njërit prej kodifikuesve të gjuhës letrare moderne maqedonase, Bllazhe Koneskit, dhe do ta përfundoj me një nga luftëtarët më të mëdhenj për njohjen e gjuhës maqedonase, Krste Petkov Misirkov, i cili thotë:
“Fatmirësisht ekziston një kulturë dhe histori nacionale maqedonase dhe ky fakt e armatos popullin maqedonas, me një armë të pathyeshme në luftën e tij për të drejtat e njeriut dhe për një jetë të lirë kombëtare, si pjesëtar i barabartë në numrin e kombeve kulturore.
Vizionet e Misirkovit dhe Koneskit, gjeneratës sonë, me angazhime të mëdha të kësaj Qeverie, po realizohen dhe besoj se sot të gjithë jemi krenarë për këtë.
Në fund, dua të shpreh mirënjohjen time për Ministren e Kulturës, për kolegët e saj në Ministri, për drejtuesit e kësaj shkolle që do të punojnë për rikonstruksionin e plotë të saj. Dua të falënderoj edhe organizatat joqeveritare që gjatë viteve dhe dekadave të kaluara vazhdimisht e kanë promovuar këtë rajon dhe rëndësinë e tij për gjuhën maqedonase. Edhe individëve që janë punonjësit tanë socialë, disa prej tyre edhe punonjësve të mediave që gjithashtu nuk e lanë këtë shkollë të lihet në sprovë të kohës, dhe qeveria konfirmon përmes projektit tashmë të miratuar dhe fondeve të miratuara se kjo shkollë e rrënuar do të bëhet një. nga monumentet më domethënëse të gjuhës maqedonase dhe në përgjithësi të kulturës dhe identitetit tonë.
